Przewlekła niewydolność żylna (PNŻ)
Informacje na temat żylaków; zapobieganie, objawy, leczenie i usuwanie żylaków kończyn dolnych
Przewlekła niewydolność żylna (PNŻ) to wrodzone lub nabyte nieprawidłowe funkcjonowanie układu żylnego, mające związek z niewydolnością zastawek żylnych z/lub bez towarzyszących zaburzeń odpływu żył powierzchniowych lub głębokich.
W przypadku Europejczyków w wieku 30-70 lat wskaźniki chorobowości wynoszą odpowiednio
25-5-%- różnego stopnia żylaki 10-15% żylaki widoczne, 5-15%- przewlekła niewydolność żylna
i 1% -owrzodzenia żylakowe. Odnotowuje się jedno nowe zachorowanie 1000 osób na rok, a w przypadku populacji polskiej 38tyś. zachorowań. W 60% przypadków objawy PNŻ dotyczą kobiet.
Obecnie PNŻ jest uznawana za chorobę społeczną, a zachorowalność wzrasta wraz z wiekiem, co jest istotne z uwagi na starzejącą się populację nie tylko w Europie, ale i w Polsce.
W przypadku PNŻ dochodzi do uszkodzenia zastawek żylnych, czemu towarzyszy cofanie się krwi, jej zaleganie i rozciąganie naczyń żylnych, a następstwie pojawienie się nadciśnienia żylnego wpływającego destrukcyjnie na ścianę naczyń.
W początkowym okresie choroby pacjenci mogą odczuwać dyskomfort w obrębie kończyn dolnych, potem ból, uczucie ciężkości kończyn( szczególnie wieczorem), czemu mogą towarzyszyć obrzęki
( u około 50% chorujących), pieczenie ,drętwienie oraz skurcze nocne. Zaburzenie przepływu kwi na poziomie mikrokrążenia destabilizuje ponadto funkcjonowanie mięśni, przewodnictwo nerwowe i prowadzi do powstania zmian skórnych na poziomie goleni w postaci brązowych przebarwień.
Dodatkowym objawem PNŻ może być uczucie marznięcia stóp, co jest najczęściej wiązane z miażdzycą tętnic kończyn dolnych, a nie z patologią żylną.
Jednym z pierwszych objawów PNŻ są teleangiektazje -rozszerzenia drobnych śródskórnych i podskórnych splotów żylnych, lokalizujące się najczęściej na bocznych częściach ud, bocznych okolicach kolan oraz okolicach podkolanowych. Do najczęściej obserwowanych objawów PNŻ należą żylaki kończyn dolnych. W miarę rozwoju choroby dochodzi do postępowania zmian skórnych i występowania obrzęku, który najczęściej lokalizuję się w okolicy kostek, grzbietu stopy i w okolicy jednej trzeciej dolnej części goleni.
Przebarwienia skórne występują najczęściej w okolicy przedniej i przyśrodkowej dalszej części goleni w okolicy rozszerzeń żylakowych. Zmianom tym może towarzyszyć odczyn zapalny skóry pod postacią ograniczonego lub rozległego wyprysku. W miarę postępu choroby może pojawić się stwardnienie włókniste skóry. Ostatecznie dochodzi do powstania owrzodzenia żylnego goleni o charakterze powierzchniowych otarć naskórka lub głębokich , okrężnych, rozległych trudno gojących sie ran, dochodzących do powięzi mięśniowej i pokrytych tkankami martwiczymi, a lokalizującego się najczęściej w okolicy powyżej kostki przyśrodkowej.
Wyróżnia się trzy postacie PNŻ: wrodzoną ( zaburzenia z nieznanym czynnikiem wywołującym ) i wtórną ( najczęstsze przyczyny – zakrzepica żylna, uraz i nadciśnienie w obrębie jamy brzusznej).
Diagnostyka PNŻ
Diagnostyka obejmuję badanie podmiotowe, fizykalne oraz badania dodatkowe w postaci testów czynnościowych , badań laboratoryjnych i obrazowych. Istotne znaczenie ma także wywiad rodzinny odnośnie występowania podobnych dolegliwości w najbliższej rodzinie pacjenta z uwagi na fakt , że około 60% zachorowań ma podłoże genetyczne.
Bada się także obecność tętna na poziomie stopy na tętnicach grzbietowej stopy i piszczelowej tylniej. Złoty standard diagnostyki układu żylnego stanowi badanie ultrasonograficzne z tzw. kolorowym dopplerem, umożliwiające ocenę przepływu krwi w żyłach, i ich drożności, obecności skrzeplin i refluksu, stanu zastawek, sztywności ścian oraz ocenę podstawowych parametrów ukrwienia tętniczego.
Klasyfikacja niewydolności układu żył kończyn dolnych jest oparta o rozbudowaną ujednoliconą klasyfikację CEAP, która pozwala dokładnie opisać nieprawidłowości w funkcjonowaniu układu żylnego kończyn dolnych z uwzględnieniem zarówno układu żył głębokich, powierzchownych i przeszywających ( C – objawy kliniczne, E- etiologia, A- anatomia, P- patofizjologia).
Więcej informacji:
Leczenie żylaków metodą EVRF, EVLT, kriostripping
Film pokazujący zabieg leczenia, usuwania żylaków